επιλεγμένες από τα πεζογραφήματα και ποιήματά του
« … Η βλασφημία είναι φυσικόν προϊόν της δυστυχίας και ουχί της απιστίας… »
Αλ. Παπαδιαμάντη “Οι έμποροι των εθνών”
« … Ο ουρανός και η απελπισία λαλούσι με αποσιωπητικά… »
Αλ. Παπαδιαμάντη “Οι έμποροι των εθνών”
«… Η γενεαλογία της πολιτικής είναι συνεχής και γνησία κατά τους προγόνους. Η αργία εγέννησε την πενίαν. Η πενία έτεκε την πείναν. Η πείνα παρήγαγε την όρεξιν. Η όρεξις εγέννησε την αυθαιρεσίαν. Η αυθαιρεσία εγέννησε την ληστείαν. Η ληστεία εγέννησε την πολιτικήν.
Ιδού η αυθεντική καταγωγή του τέρατος τούτου.
Τότε και τώρα, πάντοτε η αυτή. Τότε δια της βίας, τώρα δια του δόλου… και δια της βίας. Πάντοτε αμετάβλητοι οι σχοινοβάται ούτοι οι Αθίγγανοι, οι γελωτοποιοί ούτοι πίθηκοι (καλώ δ’ ούτως τους λεγόμενους πολιτικούς ). Μαύροι χαλκείς κατασκευάζοντες δεσμά δια τους λαούς εν τη βαθυζόφω σκοτία του αιωνίου εργαστηρίου των…»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Οι έμποροι των εθνών”
« … Πάσαν σημαντικήν κάκωσιν δύναται η φύσις να υπομείνει : την πείναν, το ψύχος, την οδύνην και την ένδειαν. Αλλ’ η ένδεια της καρδίας, ω, αυτή μαραίνει το σώμα και την ψυχήν. Επί της γης δεν δύναται να υπάρξει τιμωρία σκληροτέρα της αστοργίας και του μονήρους βίου…»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Η γυφτοπούλα”
« … Η μεγίστη επιθυμία του γήρατος είναι το να δύναταί τις να δώσει εις άλλους την ευτυχίαν, χωρίς να την έχει αυτός. Τι λέγω ; Τούτο καθ’ αυτό αποτελεί την μεγίστην ευτυχίαν. Μη φθόνει, ω θνητέ. Τούτο είναι θείον, διότι οι θεοί μόνοι δύνανται να καθιστώσιν ευτυχείς. Και ο Πλάτων ορίζει ούτω το θείον, παρέχων αυτώ γνωρίσματα τοιαύτα : «αγαθός, φθόνου εκτός ων». Όταν δύναταί τις να είναι εκτός φθόνου, τότε αληθώς είναι υπεράνθρωπος, τότε εξαίρεται, τότε θεούται…»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Η γυφτοπούλα”
« … Η φλόγα του έρωτος είναι πείρα και εικών και τύπος του αιωνίου πυρός της Κολάσεως…»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Η γυφτοπούλα”
« … (Αφροδίτη ). Πάντες οι θεοί εγκατελείφθησαν, και ουχί αυτή μόνη. Τουναντίον, αύτη ήττον των άλλων εγκατελείφθη. Πάντες οι θεοί εσυκοφαντήθησαν, αλλ’ ουχί όσον αυτή. Πάντων των αιώνων οι υποκριταί και οι ταρτούφοι υπέρ πάσας τας θεάς την Κύπριδα εσυκοφάντησαν. Δεν υπήρξε βωμολοχία και ψεύδος, όπερ να μη εξετόξευσαν κατά της απλουστάτης ταύτης και αθωοτάτης θεότητος, ήτις επλάσθη κατά φύσιν, ως έπρεπε να πλασθεί, και ουδέν έγκλημα είχε. Δεν υπήρξεν ιλύς και βόρβορος, δι’ ου δεν έχραναν το πρόσωπον της θεάς ταύτης οι ζωφεροί του μεσαίωνος τρωγλοδύται, δεν υπήρξε ράκος, δι’ ου δεν εζήτησαν να καλύψωσι την γυμνότητα της περικαλλούς ταύτης μορφής οι σεμνότυφοι εκείνοι σχολαστικοί ! Και εν τω κρυπτώ μεν έθυον εις αυτήν και εις τον Διόνυσον και εις την αγέλην αυτού, εν τω φανερώ δε ύβριζον και διέσυρον. Παρηγορήθητι, ατυχής θεά, μέχρις ου έλθει ημέρα καθ’ ην πάντες οι λατρευταί σου αναφανδόν εις σε θα θύωσι, και ουδείς θα τολμά πλέον να σε συκοφαντήσει…»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Η γυφτοπούλα”
« … Πώς δύναταί τις να γίνει ανήρ χωρίς ν’ αγαπήσει δεκάκις τουλάχιστον, και δεκάκις ν’ απατηθεί ; …»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Ολόγυρα στη λίμνη”
« … Καὶ ἐξ ὅλων τῶν καρπῶν ὁ μόνος, ὅστις δὲν χρῄζει οὔτε καιροῦ οὔτε ὥρας διὰ νὰ ὡριμάσῃ, εἶναι ὁ σατανικὸς ἔρως.»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Οἱ ἔμποροι τῶν ἐθνῶν”
« … Ἄνευ ψεύδους οὐδεμία ὑπόθεσις εὐοδοῦται.»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Χρῆστος Μηλιώνης”
« … Πας άνθρωπος εργάζεται δι’ εαυτόν, επί τη προφάσει, ότι εργάζεται δια τους άλλους…»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Η μαυρομαντηλού”
« … Μία δυστυχία δὲν ἔρχεται ποτὲ μόνη της.»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Ἡ χτυπημένη”
« … Τώρα ὅμως ἡ πράγματι ἐπικρατοῦσα θρησκεία εἶναι ὁ πλέον ἀκάθαρτος καὶ κτηνώδης ὑλισμός. Μόνον κατὰ πρόσχημα εἶναι ἡ χριστιανοσύνη.»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Ἰατρεία τῆς Βαβυλῶνος”
« … Ἡ πλουτοκρατία ἦτο, εἶναι καὶ θὰ εἶναι ὁ μόνιμος ἄρχων τοῦ κόσμου, ὁ διαρκὴς Ἀντίχριστος. Αὕτη γεννᾷ τὴν ἀδικίαν, αὕτη τρέφει τὴν κακουργίαν, αὕτη φθείρῃ σώματα καὶ ψυχάς.»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Οἱ χαλασοχώρηδες”
« … και με την γλώσσαν την ελυπούντο – ω, η λύπη, ο οίκτος αυτός, ο υβριστικότερος πάσης ύβρεως !…»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Η πιτρόπισσα”
« … Ἀπορῶ, πάτερ μου, πῶς ὁ Θεὸς ἐπιτρέπει νὰ ὑπάρχῃ ἐν τῇ ὑπ᾿ αὐτοῦ δημιουργηθείσῃ φύσει αἴσθημα ἰσχυρότερον τῆς εἰς αὐτὸν πίστεως.»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Οἱ ἔμποροι τῶν ἐθνῶν”
« … Εγώ είμαι που είμαι ναυαγός εις την ξηράν… Αλλά συ μην εμπιστεύσεις εις την θάλασσαν, με τα φελούκια που κάνουν νερά, μήτε εις τας γυναίκας… Αγάπες, επέφερεν αποτόμως έξαφνα, αγάπες, θλιβερέ μου φίλε… Ω, μην έχεις πίστιν εις τις αγάπες ! Πίστευσέ με, ο άνθρωπος, αν και ως κοινωνικόν ζώον έπρεπε ν’ αγαπά τους πάντας, όλον τον κόσμον, επειδή έχει την ανάγκην των και δεν ημπορεί μόνος να ζήσει, μ’ όλα ταύτα, κατ’ ουσίαν, ουδένα αγαπά, ειμί μόνον τον εαυτόν του, τον οποίον και φθείρει από την πολλήν φιλαυτίαν… Δι’ αυτό λέγει κι ένα τροπάρι την Μεγάλην Σαρακοστήν – εσύ ξεύρεις απ’ αυτά – πώς λέγει ;… - «Αυτοείδωλον εγενόμην τοις πάθεσι…».
Αλ. Παπαδιαμάντη “Τα ρόδινα ακρογιάλια”
« … Η δε γυνή ένα φοβείται, τον άνδρα». Της γίδας τα κέρατα είναι κυρτά, εις σημείον υποταγής, φαίνεται, εις τον υψηκέρατον τράγον. Της κότας η λοφιά είναι αμαυρά και ταπεινή, και του πετεινού είναι κόκκινη, υψηλή και εξηρμένη, και όλον το σώμα του με υψηλά σκέλη ανωρθωμένον. Παντού η υποταγή της θηλείας εις τον άρρενα…»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Ο γάμος του Καραχμέτη”
« … Εις την ελληνικήν γλώσσαν, άλλως νοούμεν, άλλως ομιλούμεν, και άλλως γράφομεν…»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Μελετήματα και άρθρα”
« … Η γλώσσα η ελληνική έπρεπε να βλέπει μακράν, ως φάρον παμφαή, την λαμπράν αίγλην της αρχαίας χωρίς να έχει τέρμα τον φάρον αυτόν. Ο φάρος οδηγεί εις τον λιμένα, δεν είναι αυτός ο λιμήν…»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Μελετήματα και άρθρα”
« … Αυτό πουλάκι μ’, δεν είναι πράμα που θα κρυφτεί. Έχεις ψαλίδι για να κόψεις τις γλώσσες όλων των κοριτσιών ; … Και να τις κόψεις, πουλάκι μ’, άλλες θα φυτρώσουνε. Μια θα κόφτεις, δυο, τρεις, τέσσαρες θα βγαίνουνε… Δεν έχουν παιδεμό των γυναικών οι γλώσσες…»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Της δασκάλας τα μάγια”
« … Και είτα προσέτι (ο γερο-Φραγκούλας), παρεκάλει δια του άσματος την Παναγίαν, να είναι μεσίτρια προς τον Θεόν, «μη μου ελέγξει τας πράξεις, ενώπιον των Αγγέλων…».
Ω, αυτό είχε την δύναμιν και το προνόμιον να κάμνει πολλά ζεύγη οφθαλμών να κλαίωσι τον παλαιόν καιρόν, όταν οι άνθρωποι έκλαιον ακόμη εκούσια δάκρυα εκ συναισθήσεως…»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Ρεμβασμός του 15/Αυγουστου”
« … Άγγλος ή Γερμανός ή Γάλλος δύναται να είναι κοσμοπολίτης ή αναρχικός ή άθεος ή ό,τι δήποτε. Έκαμε το πατριωτικόν χρέος του, έκτισε μεγάλην πατρίδα. Τώρα είναι ελεύθερος να επαγγέλλεται χάριν πολυτελείας την απιστίαν και την απαισιοδοξίαν. Αλλά Γραικύλος της σήμερον, όστις θέλει να κάμει δημοσία τον άθεον ή τον κοσμοπολίτην, ομοιάζει με νάνον ανορθούμενον επ’ άκρων ονύχων και τανυόμενον να φθάσει εις ύψος και φανεί και αυτός γίγας.
Το Ελληνικόν έθνος, το δούλον, αλλ’ ουδέν ήττον και το ελεύθερον, έχει και θα έχει δια παντός ανάγκην της θρησκείας του. Το επ’ εμοί, ενόσω ζω και αναπνέω και σωφρονώ, δεν θα παύσω πάντοτε, ιδίως δε κατά τας πανεκλάμπρους ταύτας ημέρας, να υμνώ μετά λατρείας τον Χριστόν μου, να περιγράφω μετ’ έρωτος την φύσιν, και να ζωγραφώ μετά στοργής τα γνήσια Ελληνικά έθη.
«Εάν επιλάθωμαί σου, Ιερουσαλήμ, επιλησθείη η δεξιά μου, κολληθείη η γλώσσα μου τω λάρυγγί μου, εάν ου μη σου μνησθώ».
Αλ. Παπαδιαμάντη “Λαμπριάτικος ψάλτης“
« … Και τώρα, μετά είκοσιν έτη, όταν ήρχισα ήδη να φθίνω, αφού κατά κόρον εγεύθην της ζωής όλην την τρύγα και την πικρίαν, εάν εγώ εζήτουν να ζώσω με κηρίον τον ναόν της Μάρτυρος, ούτε κηρίον πλέον αγνόν θα ηδυνάμην να εύρω, διότι από πολλού όλοι οι κηροπλάσται επώλουν νοθευμένα κηρία, και οι μελισσοτρόφοι αυτοί είχον μάθει να νοθεύωσι το κηρίον πριν το πωλήσουν. Και ο ναΐσκος της Αγίας είχε περιέλθει εις παρακμήν και ατημελησίαν οικτράν, διότι η θρησκευτική ευλάβεια μεγάλως είχεν εκπέσει εν τω μεταξύ. Δύο εικόνες λαδωμέναι και φθαρμέναι υπήρχον μόνον εις το τέμπλον το σαπρόν, η μορφή του Σωτήρος Χριστού δεξιά, και αριστερά η εικών της αμνάδος του, της στρεφούσης προς αυτόν το πρόσωπον, και φαινομένης ως να έκραζε μεγάλη τη φωνή :
«Σε, νυμφίε μου, ποθώ !».
Αι εικόνες της Παναγίας και του Τιμίου Προδρόμου είχον γίνει άφαντοι. Ίσως είχον αφαιρεθεί από τας χείρας φιλαρχαίων ή εραστών της Βυζαντινής τέχνης…»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Η Φαρμακολύτρια”
« … Είναι παρατηρημένο ότι κανένας περισσότερο από ένα μισόστραβο δεν ημπορεί να πει με τι ομοιάζει ένα πράμα που δεν είναι εκείνο που φαίνεται… Καθώς κι ένας στραβομούρης ημπορεί να κάμει καλύτερα από κάθε άλλον μορφασμούς και παντομίμες…κι ένας που δεν είναι πολύ καθαρόγλωσσος ημπορεί να μιμηθεί καλύτερα έναν τραυλόν και ψευδόν…κι ένας μισοαγράμματος ημπορεί να διαβάσει καλύτερα ένα κακογραμμένο γράμμα…»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Βαρδιάνος στα σπόρκα”
Ἀλλὰ τὸ πλεῖστον κακὸν ὀφείλεται ἀναντιρρήτως εἰς τὴν ἀνικανότητα τῆς ἑλληνικῆς διοικήσεως. Θὰ ἔλεγέ τις, ὅτι ἡ χώρα αὕτη ἠλευθερώθη ἐπίτηδες, διὰ νὰ ἀποδειχθῇ, ὅτι δὲν ἦτο ἱκανὴ πρὸς αὐτοδιοίκησιν.
Αλ. Παπαδιαμάντη “Βαρδιάνος στα Σπόρκα”
ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟ ΛΕΥΚΩΜΑ: «ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ» ΣΕ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΣΕΡ. ΚΑΚΟΥΡΑ – ΚΩΝ. ΜΠΑΛΩΜΕΝΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου