Αιώνες διαμάχης πάνω στην «στέγη του κόσμου»

Μ. Δουρμούσογλου

Το κίνημα του Θιβέτ

Το Θιβέτ για μεγάλο μέρος της καταγεγραμμένης ιστορίας του (που ξεκινά περίπου τον 7ο αιώνα μ.Χ. αλλά υπάρχουν θρύλοι και για παλαιότερες εποχές) υπήρξε ανεξάρτητο βασίλειο, που εκτείνονταν σε μεγάλο τμήμα της έκτασης που καταλαμβάνει σήμερα η ομώνυμη κινεζική αυτόνομη περιοχή αλλά και νοτιότερα, σε περιοχές προς το Πακιστάν, την Ινδία και το Μπαγκλαντές.....

Οι εσωτερικές έριδες, οι συγκρούσεις με τους απογόνους του Τζένγκις Χαν και με την Κίνα αλλά και η επικυριαρχία της χαρακτήρισαν όλους τους επόμενους αιώνες μέχρι και τη σύγχρονη εποχή. Με την ίδρυση της Δημοκρατίας της Κίνας, το 1912, η περιοχή πέρασε στη διοίκηση του νέου κράτους ενώ το 1950 μετά την άνοδο του Μάο Τσετούνγκ, η Κίνα επιβεβαίωσε και στρατιωτικά την κυριαρχία της στην περιοχή.
Μία βίαιη εξέγερση των Θιβετιανών το 1959 καταπνίγηκε στο αίμα και ανάγκασε τον σημερινό 14ο Δαλάι Λάμα (κατά κόσμον Τέντσιν Γκάτσο) να καταφύγει στην Ινδία. Οι Θιβετιανοί μιλούν για δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες. Πολλά βουδιστικά μοναστήρια διαλύθηκαν από τις Αρχές στην δεκαετία του 1960 και μέσα στην Πολιτιστική επανάσταση. Η Αυτόνομη Περιοχή του Θιβέτ, όπως είναι το επίσημο διοικητικό της όνομα, ιδρύθηκε το 1965 και παρέμεινε σχετικά απομονωμένη ενώ οι ξένοι επισκέπτες γίνονταν απλώς και μόνο ανεκτοί. Μόνο κατά την δεκαετία του 1980 χαλάρωσε κάπως ο ασφυκτικός κρατικός έλεγχος στο Θιβέτ.
Η επίσημη θέση του Δαλάι Λάμα είναι ότι οι Θιβετιανοί πρέπει να έχουν περισσότερη αυτονομία και διατήρηση της πολιτιστικής τους ταυτότητας μέσα στο κινεζικό κράτος και δηλώνει ότι δεν ζητά ανεξαρτησία. Υπάρχει πάντως εξόριστη κυβέρνηση του Θιβέτ που φροντίζει για την προβολή του θιβετιανού ζητήματος.
Η Κίνα αρνείται την προοπτική ανεξαρτησίας και αποδίδει στον Δαλάι Λάμα την καθοδήγηση ή και την αρχηγία ενός κινήματος για την ανεξαρτησία του Θιβέτ. Ο ίδιος τονίζει ότι «είμαι απλά και μόνο ένας μοναχός». Η ανάληψη των καθηκόντων συνέπεσε με την κινεζική εισβολή και έκτοτε η ζωή του ήταν κάθε άλλο παρά αδιατάρακτη. Η εξορία πάντως τον έφερε σε επαφή με προσωπικότητες στη Δύση –διανοούμενους αλλά και καλλιτέχνες και δεν έχει σταματήσει να περιοδεύει ασχολούμενος με τα πνευματικά του καθήκοντα όπως και το ζήτημα του Θιβέτ.
Κατά καιρούς, οι δυτικές χώρες και οργανώσεις έχουν καταγγείλει την συμπεριφορά της Κίνας απέναντι στους Θιβετιανούς και την καταπίεση των επίσημων Αρχών. Οι εξόριστοι Θιβετιανοί μιλούν και εποικισμούς Κινέζων στο Θιβέτ που απειλούν να αλλοιώσουν την πολιτιστική και κοινωνική εικόνα της περιοχής. Ένα σημείο αντίθεσης αποτελούν τα σχέδια για την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής από τη πρωτεύουσα Λάσα προς το δυτικό τμήμα της χώρας. Οι Θιβετιανοί φοβούνται ότι η εισροή εσωτερικών μεταναστών θα αλλοιώσει την εθνογραφική σύνθεση και την πολιτιστική ταυτότητα της περιοχής. Σήμερα στην τεράστια επαρχία (είναι 10 φορές μεγαλύτερη σε έκταση από την Ελλάδα) ζουν περίπου 2,7 εκατομμύρια άνθρωποι.

Αντίθετα, η Κίνα υποστηρίζει ότι έχει πράξει πολλά για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής αν και αναγνωρίζει ότι υπολείπεται σε σύγκριση με άλλες επαρχίες. Οι δύο πλευρές –η κυβέρνηση και εκπρόσωποι της εξόριστης κυβέρνησης– διεξάγουν τα τελευταία χρόνια συνομιλίες χωρίς όμως θεαματικά αποτελέσματα.

In.gr. Παρασκευή, 4 Ιουλίου 2008