Ζακ Σιράκ: Μια γαλλική ιστορία

Ο Ζακ Σιράκ αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς και ισχυρούς πολιτικούς στην σύγχρονη γαλλική πολιτική σκηνή. Αντλώντας έμπνευση από τον Σαρλ ντε Γκωλ, ο Σιράκ έκανε την εμφάνισή του στο πολιτικό γίγνεσθαι της Γαλλίας τη δεκαετία του 1950. Αφού υπηρέτησε ως Δήμαρχος του Παρισιού για 18 ολόκληρα χρόνια, εξελέγη στην θέση του Γάλλου Προέδρου το 1995 παραμένοντας μέχρι το 2007...

Πριν την εκλογή του στη θέση του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας υπηρέτησε ως Πρωθυπουργός από το 1974 έως το 1976 και από το 1986 έως το 1988, ενώ κατά τη διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας υπηρέτησε σε πλήθος σημαντικών κυβερνητικών πόστων όπως Υφυπουργός Κοινωνικών Υποθέσεων για την απασχόληση, Υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών αλλά και Υπουργός Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Υπουργός Εσωτερικών.

Ωστόσο, η δημοτικότητά του εκτινάχτηκε όταν εξέφρασε την αντίθεσή του στην απόφαση του George W. Bush για εισβολή στο Ιράκ το 2003.

Τα παιδικά του χρόνια ο Σιράκ τα πέρασε στο Παρίσι. Γεννήθηκε στις 29 Νοεμβρίου του 1932 και ήταν το μοναδικό παιδί της οικογένειάς του, καθώς η μεγαλύτερη αδερφή του είχε πέθανε όταν ήταν ακόμα μωρό πριν γεννηθεί εκείνος. Ο πατέρας του, Abel Francois Chirac ήταν διοικητικός υπάλληλος σε αεροπορική εταιρεία και η μητέρα του Marie – Louise Valette ασχολείτο με τα οικιακά, ενώ οι παππούδες του ήταν δάσκαλοι.

Τα μαθητικά του χρόνια ο Σιράκ τα πέρασε στο Lycee Carnot και στο Lycee Louis-le-Grand στο Παρίσι, ενώ ολοκλήρωσε τις σπουδές του το 1953 στις Πολιτικές Επιστήμες αποφοιτώντας από το διάσημο τότε Institut d’ Etudes Politiques και κάνοντας επιπλέον σπουδές στο Ecole Nationale d’ Administration. Σε ηλικία 20 ετών μάλιστα κατάφερε να κερδίσει μια υποτροφία για να φοιτήσει στο Harvard Business School στις ΗΠΑ. Τότε ήταν που ο γάλλος πρόεδρος προσχώρησε στο Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα υποστηρίζοντας σθεναρά τις πολιτικές και κοινωνικές του πεποιθήσεις.

Η πολιτική του σταδιοδρομία ξεκίνησε στις κυβερνήσεις Ντε Γκωλ. Ως γραφειοκράτης το ενδιαφέρον του στρεφόταν γύρω από την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό των κοινωνικών δομών το 1962 και ο Ντε Γκωλ έχοντάς τον στο οικονομικό του επιτελείο έδειχνε μεγάλο θαυμασμό στο πρόσωπό του. Συνέβαλε καθοριστικά στην οικονομική άνθιση της Γαλλίας και το 1965 εξελέγη στο δημοτικό συμβούλιο της γενέτειράς του,  Correzian της Saint-Fereol κάτι που συνεχίστηκε από το 1967 έως και το 1995, ενώ παράλληλα η πολιτική του σταδιοδρομία πήγαινε από το καλό στο καλύτερο.

Επιπλέον, εκπαιδεύτηκε και υπηρέτησε ως έφεδρος αξιωματικός στα τεθωρακισμένα στο Saumur, ενώ συμμετείχε στον πόλεμο της Αλγερίας και εργάστηκε ως δημόσιος υπάλληλος στο Ελεγκτικό Συνέδριο το 1959. Σύντομα, ο Σιράκ βρέθηκε επικεφαλής του προσωπικού του Πρωθυπουργού George Pompidou κάτι που βοήθησε ακόμα περισσότερο την πολιτική του ανέλιξη. Για την εκλογή του στην Εθνοσυνέλευση το 1967, ο γάλλος Πρόεδρος κατέβηκε υποστηρίζοντας τις γκωλικές πεποιθήσεις του και εξελέγη για την περιοχή του Correze, το οποίο ήταν προπύργιο της αριστεράς. Η νίκη του αυτή ήταν που του χάρισε και την είσοδό του στην κυβέρνηση ως Υπουργούς Κοινωνικών Υποθέσεων, ενώ την τετραετία 1968-1971 εργάστηκε ως Υφυπουργός Οικονομίας. Το 1969 όταν διορίστηκε Υπουργός Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης ο Σιράκ τράβηξε τη διεθνή προβολή επάνω του όταν άσκησε έντονη κριτική στις γεωργικές πολιτικές των ΗΠΑ, Δυτικής Γερμανίας και Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι οποίες βρίσκονταν σε σύγκρουση με τα γαλλικά συμφέροντα. Το 1974, αποτέλεσε τη χρονιά σταθμό στην πολιτική καριέρα του Σιράκ καθώς μετά την παραίτηση του Raymond Marcellin από τη θέση του, εκείνος ανέλαβε τα καθήκοντά του στο Υπουγείο Εσωτερικών και λίγο αργότερα στις εκλογές του 1974 η πολιτική του σταδιοδρομία στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία καθώς υπηρέτησε σε διάφορες κυβερνητικές θέσεις.

Στις εκλογές του 1974 και μετά το θάνατο του Pompidou, ο Σιράκ υποστήριξε την προεδρία του Βαλερύ Ζισκάρ ντ’ Εστέν, ο οποίος μετά την εκλογή του τον διόρισε Πρωθυπουργό. Τα χρόνια που ακολούθησαν ωστόσο την πρωθυπουργία του δεν ήταν εύκολα καθώς οι αντιθέσεις του με τον Ζισκάρ ντ’ Εστέν υπήρξαν έντονες για την χάραξη της εσωτερικής πολιτικής της Γαλλίας με αποτέλεσμα το 1976 να παραιτηθεί από την θέση του επικαλούμενος την απροθυμία του Ζισκάρ ντ’ Εστέν να του παραχωρήσει σημαντικές εξουσίες.

Μετά την παραίτησή του από την Πρωθυπουργία, ο Σιράκ σχημάτισε το  δικό του κόμμα, το RPR το οποίο προερχόταν από το κόμμα UDR (Union des Democrates pour la Republique) με σημαντικές γκωλικές θέσεις. Μετά την ανάληψη της Προεδρίας του κόμματός, ο Σιράκ κήρυξε τον πόλεμο στον Ζισκάρ ντ’ Εστέν και έβαλε υποψηφιότητα για την δημαρχεία του Παρισιού. Το 1977 αναδείχτηκε Δήμαρχος του Παρισιού κερδίζοντας τον στενό φίλο του Ντ’ Εστέν, Michael d’ Ornano. Κατά τη διάρκεια της Δημαρχεία προετοίμαζε και την υποψηφιότητά του ως Πρόεδρος, ενώ βοηθούσε στην ανάπτυξη της χώρας και την βελτίωση των κοινωνικών υπηρεσιών.

Το 1981 ο Σιράκ έθεσε υποψηφιότητα για την Προεδρία της Γαλλικής Δημοκρατίας με αντίπαλο τον Ζισκάρ ντ’ Εστέν, αλλά δυστυχώς δεν κατάφερε να προχωρήσει στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Ωστόσο και ο Ντ’ Εστέν έχασε την Προεδρία από τον Μιτεράν. Το αποτέλεσμα ήταν ο Σιράκ να εμφανιστεί ως ο κύριος ηγέτης της δεξιάς αντιπολίτευσης. Μάλιστα το 1986 ανέλαβε πάλι τα καθήκοντα ως Πρωθυπουργός όταν το Σοσιαλιστικό Κόμμα του προέδρου Μιτεράν έχασε την πλειοψηφία της Εθνοσυνέλευσης. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, προχώρησε σε μεγάλο αριθμό αποκρατικοποιήσεων δημόσιων επιχειρήσεων και κατήργησε το φόρο αλληλεγγύης επί του πλούτου (ISF). Στην εξωτερική πολιτική επανέφερε τον Jacques Foccart, διέταξε την στρατιωτική επέμβαση κατά των αυτονομιστών στο σπήλαιο Ouvea, η οποία αποδείχτηκε λάθος χειρισμός καθώς υπήρξαν πολλές ανθρώπινες απώλειες, ενώ αρνήθηκε την οποιαδήποτε συμμαχία με το εθνικιστικό κόμμα του Jean-Marie Le Pen.

Στις εκλογές του 1988, ο Σιράκ νικήθηκε και πάλι από τον Μιτεράν παρόλο που είχε περάσει στον δεύτερο κύκλο των εκλογών. Τότε αμφισβητήθηκε και η θέση του ως Πρόεδρος του RPR καθώς μία γενιά νέων πολιτικών είχε κάνει την εμφάνισή της, η οποία κατηγορούσε τους παλαιότερους για την ήττα των εκλογών. Εκείνη την περίοδο ο Σιράκ αποφάσισε και να μην επανέρθει στην Πρωθυπουργία.

Το 1995, θέτει υποψηφιότητα στις Προεδρικές εκλογές για τρίτη φορά με έμφαση στην μείωση των φόρων και στα νέα εργασιακά προγράμματα, καταφέρνοντας να νικήσει τις ψήφους της πλειοψηφίας των γάλλων πολιτών. Ωστόσο, τα πράγματα δεν ήταν τόσο εύκολα, ενώ και τα νεοφιλελεύθερα οικονομικά μέτρα λιτότητας που έλαβε, αποδείχτηκαν μη αποδεκτά από το σύνολο της κοινωνίας. 

Επιπλέον, ήρθε αντιμέτωπος με μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις  στα τέλη του 1995 και αρνητική κριτική για το σχέδιο Juppe σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό, ενώ θύελλα αντιδράσεων ξέσπασε και για την επιμονή του στην επανέναρξη των πυρηνικών δοκιμών στην Γαλλική Πολυνησία παρόλο που το 1996 ανακοίνωσε ότι οι πυρηνικές δοκιμές της Γαλλίας θα λάμβαναν τέλος μια και καλή.

Το 1997, η κυβέρνηση Σιράκ αποδυναμώθηκε λόγω του οικονομικού προγράμματος που εφάρμοζε με αποτέλεσμα από το 1997 έως το 2002 να συγκυβερνά με τον Ζοσπέν ως Πρωθυπουργό της Γαλλίας.

Ακολούθησαν, οι επικρίσεις για την χρηματοδότηση του κόμματός του από τον δήμο του Παρισιού, την μείωση του γαλλικού προϋπολογισμού για το στρατό και την αύξηση των πυρηνικών όπλων. Παρ΄ όλ΄ αυτά, το 2002, ο Σιράκ εξελέγη και πάλι Πρόεδρος απέναντι στον Le Pen αν και η δημοτικότητά του συνεχώς έφθινε. Εξαίρεση εκείνη την περίοδο στο αρνητικό κλίμα αποτέλεσε η αντίθεσή στην απόφαση των ΗΠΑ να επέμβουν στο Ιράκ. Τότε αποφάσισε να δημιουργήσει και το νέο κόμμα UMP (Union pou la majorite presidentielle).

Ωστόσο, το 2007 ανακοίνωσε στον τύπο ότι δεν επρόκειτο να διεκδικήσει την Προεδρία της Γαλλίας για τρίτη φορά, αφήνοντας πίσω του τόσο σημαντικά έργα αλλά και αρκετές αμφιλεγόμενες πολιτικές και οικονομικές επιλογές. Επικρίθηκε για την αδράνεια που επέδειξε σε συγκεκριμένα θέματα αλλά και την διαφθορά και τα σκάνδαλα που ξέσπασαν επί των ημερών του. Είναι γνωστό ότι κατηγορήθηκε ότι ελάμβανε βοήθεια όταν ο Σαντάμ Χουσείν βρισκόταν στην εξουσία ενώ τα γαλλικά κρασιά και προϊόντα δέχτηκαν μποϊκοτάζ την περίοδο επανέναρξης των πυρηνικών δοκιμών της Γαλλίας σε πάνω από 20 χώρες που είχαν διαμαρτυρηθεί γι αυτή την επιλογή.

Μετά την δεύτερη θητεία του ως Πρόεδρος, ο Σιράκ έγινε δια βίου μέλος του Συνταγματικού Συμβουλίου της Γαλλίας , ενώ ίδρυσε και το Ίδρυμα Ζακ Σιράκ για την Βιώσιμη Ανάπτυξη και τον Πολιτιστικό Διάλογο, ενώ μέχρι και σήμερα αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς πολιτικούς της Γαλλίας.

Το 2002 κατά τους εορτασμούς της Ημέρας της Βαστίλης αξίζει να αναφερθεί ότι, ο Σιράκ επέζησε από δολοφονική απόπειρα εναντίον του, όταν ένας άνδρας που έκρυβε όπλο μέσα σε θήκη κιθάρας που μετέφερε πυροβόλησε εναντίον της αυτοκινητοπομπής του χωρίς να πετύχει τον σκοπό του καθώς εξουδετερώθηκε από τους παρευρισκομένους.

Στην προσωπική του ζωή, ο Σιράκ πέρασε από πολλά σκαμπανεβάσματα. Παρά τον σταθερό του γάμο με την Bernadette Chodron de Courcel με την οποία απέκτησαν δύο κόρες δεν κατάφερε να βρει ηρεμία καθώς η μεγαλύτερη κόρη του Laurence πάσχοντας από κατάθλιψη και ανορεξία προσπάθησε να αυτοκτονήσει το 1990 ενώ και η μικρότερη κόρη του Claude έπρεπε να αντιμετωπίσει τον θάνατο του συζύγου της από υπνωτικά χάπια.

Η ζωή του Γάλλου Προέδρου παρά τις δύσκολες στιγμές που έφερε στο δρόμο του δεν μπορεί παρά να χαρακτηριστεί γεμάτη με στιγμές που άφησαν εποχή και έγραψαν ιστορία όχι μόνο για τον γαλλικό λαό αλλά και για το διεθνές πολιτικό σκηνικό.

Capital.gr 10 – 11 – 2011