Το Hubble κοιτά στο παρελθόν
Εξαντλώντας τις δυνατότητές του να κοιτά στις παρυφές του Σύμπαντος, το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble εντόπισε μια αμυδρή κηλίδα που αντιστοιχεί πιθανότατα στον μακρινότερο γαλαξία που έχει ανακαλυφθεί ως σήμερα: σχηματίστηκε μόλις 480 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, και απέχει σήμερα 13,2 δισεκατομμύρια έτη φωτός....
Οι πρώτοι γαλαξίες του Σύμπαντος, τους οποίους δεν έχουν ακόμα καταφέρει να εντοπίσουν οι αστρονόμοι, πιστεύεται ότι σχηματίστηκαν 200 με 300 εκατομμύρια χρόνια μετά το «Μπιγκ Μπάνγκ».
«Αρχίζουμε να πλησιάζουμε αυτούς τους πρώτους γαλαξίες» δήλωσε ο Γκαρθ Ίλινγκγουορθ, καθηγητής Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στη Σάντα Κρουζ.
Η εντυπωσιακή ανακάλυψή του δημοσιεύεται την Πέμπτη στο περιοδικό Nature.
Οι ερευνητές περίμεναν να εντοπίσουν αρκετούς ακόμα γαλαξίες σε αυτή την απόσταση, έμειναν όμως έκπληκτοι από το πόσο άδειος είναι ο ουρανός σε αυτή την απομακρυσμένη γωνιά του Σύμπαντος. Αυτό σημαίνει ότι ο ρυθμός αστρογένεσης εκείνη την περίοδο ήταν δέκα φορές μικρότερος από το αναμενόμενο.
Η μεγάλη αλλαγή πιστεύεται ότι ήρθε περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια αργότερα (όταν το Σύμπαν ήταν περίπου 650 εκατ. ετών), οπότε ο αριθμός των γαλαξιών άρχισε να αυξάνεται πολύ απότομα.
Επιφυλάξεις
Η τελευταία ανακάλυψη δεν έχει ακόμα επιβεβαιωθεί από ανεξάρτητους επιστήμονες και ορισμένοι αστρονόμοι παραμένουν σκεπτικοί.
Μέχρι σήμερα, το μακρινότερο γνωστό αντικείμενο ήταν ένας γαλαξίας που σχηματίστηκε 600 εκατ. χρόνια μετά τη γέννηση του Σύμπαντος και ανακαλύφθηκε πέρυσι από Γάλλους αστρονόμους. Και αυτή η ανακάλυψη είχε αμφισβητηθεί, και ένας από τους επιστήμονες που εξέφρασαν τότε επιφυλάξεις είναι μέλος της ομάδας που υπογράφει τη νέα ανακάλυψη.
Ένας από τους επιστήμονες που παραμένει δύσπιστος για το νέο ρεκόρ είναι ο Ρίτσαρντ Έλλις του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια. Επισημαίνει ότι ο Δρ Ίλινγκγουορθ είχε υποστηρίξει αρχικά ότι εντόπισε όχι έναν αλλά τρεις γαλαξίες 13,2 δισ. ετών. Λίγο αργότερα απέσυρε εκείνη μελέτη και τώρα παρουσιάζει έναν τέταρτο, διαφορετικό γαλαξία.
Αυτές οι αλλαγές κάνουν τη νέα ανακάλυψη «δύσκολα πιστευτή» σχολίασε ο Δρ Έλλις.
Ο Ίλινγκγουορθ παραδέχεται ότι η πρώτη του μελέτη ήταν λανθασμένη λόγω του θορύβου στις εικόνες του Hubble. Είναι όμως βέβαιος κατά 80% ότι αυτή τη φορά έχει δίκιο.
Ντόπλερ
Η απόσταση των ουράνιων σωμάτων εκτιμάται συνήθως μέσω του φαινομένου Ντόπλερ. Λόγω της επιταχυνόμενης διαστολής του Σύμπαντος, όσο περισσότερο απέχει ένα αντικείμενο, τόσο πιο γρήγορα απομακρύνεται από τη Γη.
Και καθώς απομακρύνεται, το μήκος κύματος της ακτινοβολίας του μοιάζει να μετατοπίζεται προς την περιοχή του ερυθρού και του υπέρυθρου. Αυτό ονομάζεται «ερυθρή μετατόπιση».
Ο νέος γαλαξίας, με την ονομασία UDFj-3954682, παρουσιάζει ερυθρή μετατόπιση 10,3, πολύ μεγαλύτερη από τον προηγούμενο κάτοχο του ρεκόρ, με ερυθρή μετατόπιση 8,6.
Ο νέος γαλαξίας εντοπίστηκε με την Ευρυγώνια Κάμερα 3 του Hubble, η οποία είναι απίθανο να μπορέσει ποτέ να εντοπίσει αντικείμενα με ερυθρή μετατόπιση πάνω από 10,3.
Αυτό σημαίνει ότι οι πρώτοι γαλαξίες του Σύμπαντος βρίσκονται πέρα από τις δυνατότητες του Hubble.
Τη λύση αναμένεται να δώσει ο διάδοχος του Hubble, το Διαστημικό Τηλεσκόπιο James Webb, το οποίο προγραμματίζεται να εκτοξευτεί το 2015 και θα μπορεί να διακρίνει αντικείμενα με ερυθρή μετατόπιση έως και 15.
«Αρχίζουμε να πλησιάζουμε αυτούς τους πρώτους γαλαξίες» δήλωσε ο Γκαρθ Ίλινγκγουορθ, καθηγητής Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στη Σάντα Κρουζ.
Η εντυπωσιακή ανακάλυψή του δημοσιεύεται την Πέμπτη στο περιοδικό Nature.
Οι ερευνητές περίμεναν να εντοπίσουν αρκετούς ακόμα γαλαξίες σε αυτή την απόσταση, έμειναν όμως έκπληκτοι από το πόσο άδειος είναι ο ουρανός σε αυτή την απομακρυσμένη γωνιά του Σύμπαντος. Αυτό σημαίνει ότι ο ρυθμός αστρογένεσης εκείνη την περίοδο ήταν δέκα φορές μικρότερος από το αναμενόμενο.
Η μεγάλη αλλαγή πιστεύεται ότι ήρθε περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια αργότερα (όταν το Σύμπαν ήταν περίπου 650 εκατ. ετών), οπότε ο αριθμός των γαλαξιών άρχισε να αυξάνεται πολύ απότομα.
Επιφυλάξεις
Η τελευταία ανακάλυψη δεν έχει ακόμα επιβεβαιωθεί από ανεξάρτητους επιστήμονες και ορισμένοι αστρονόμοι παραμένουν σκεπτικοί.
Μέχρι σήμερα, το μακρινότερο γνωστό αντικείμενο ήταν ένας γαλαξίας που σχηματίστηκε 600 εκατ. χρόνια μετά τη γέννηση του Σύμπαντος και ανακαλύφθηκε πέρυσι από Γάλλους αστρονόμους. Και αυτή η ανακάλυψη είχε αμφισβητηθεί, και ένας από τους επιστήμονες που εξέφρασαν τότε επιφυλάξεις είναι μέλος της ομάδας που υπογράφει τη νέα ανακάλυψη.
Ένας από τους επιστήμονες που παραμένει δύσπιστος για το νέο ρεκόρ είναι ο Ρίτσαρντ Έλλις του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια. Επισημαίνει ότι ο Δρ Ίλινγκγουορθ είχε υποστηρίξει αρχικά ότι εντόπισε όχι έναν αλλά τρεις γαλαξίες 13,2 δισ. ετών. Λίγο αργότερα απέσυρε εκείνη μελέτη και τώρα παρουσιάζει έναν τέταρτο, διαφορετικό γαλαξία.
Αυτές οι αλλαγές κάνουν τη νέα ανακάλυψη «δύσκολα πιστευτή» σχολίασε ο Δρ Έλλις.
Ο Ίλινγκγουορθ παραδέχεται ότι η πρώτη του μελέτη ήταν λανθασμένη λόγω του θορύβου στις εικόνες του Hubble. Είναι όμως βέβαιος κατά 80% ότι αυτή τη φορά έχει δίκιο.
Ντόπλερ
Η απόσταση των ουράνιων σωμάτων εκτιμάται συνήθως μέσω του φαινομένου Ντόπλερ. Λόγω της επιταχυνόμενης διαστολής του Σύμπαντος, όσο περισσότερο απέχει ένα αντικείμενο, τόσο πιο γρήγορα απομακρύνεται από τη Γη.
Και καθώς απομακρύνεται, το μήκος κύματος της ακτινοβολίας του μοιάζει να μετατοπίζεται προς την περιοχή του ερυθρού και του υπέρυθρου. Αυτό ονομάζεται «ερυθρή μετατόπιση».
Ο νέος γαλαξίας, με την ονομασία UDFj-3954682, παρουσιάζει ερυθρή μετατόπιση 10,3, πολύ μεγαλύτερη από τον προηγούμενο κάτοχο του ρεκόρ, με ερυθρή μετατόπιση 8,6.
Ο νέος γαλαξίας εντοπίστηκε με την Ευρυγώνια Κάμερα 3 του Hubble, η οποία είναι απίθανο να μπορέσει ποτέ να εντοπίσει αντικείμενα με ερυθρή μετατόπιση πάνω από 10,3.
Αυτό σημαίνει ότι οι πρώτοι γαλαξίες του Σύμπαντος βρίσκονται πέρα από τις δυνατότητες του Hubble.
Τη λύση αναμένεται να δώσει ο διάδοχος του Hubble, το Διαστημικό Τηλεσκόπιο James Webb, το οποίο προγραμματίζεται να εκτοξευτεί το 2015 και θα μπορεί να διακρίνει αντικείμενα με ερυθρή μετατόπιση έως και 15.
Newsroom ΔΟΛ 27 – 1 – 2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου