Η Σχολή Κομμωτικής της Καμπούλ

Της Μαργαρίτας Πουρνάρα

Οι λέξεις «Αφγανιστάν» και «Κομμωτήριο» συνήθως δεν βρίσκονται στην ίδια πρόταση, ούτε καν στο ίδιο κείμενο. Σε ένα κράτος όπου μέχρι πριν από λίγο καιρό οι γυναίκες φορούσαν μπούργκες, τα ρόλεϊ και οι ανταύγειες μάλλον δεν έχουν πέραση. Κι όμως. Μόλις κυκλοφόρησε ένα βιβλίο με τίτλο «Η Σχολή Κομμωτικής της Καμπούλ» από μια Αμερικανίδα αισθητικό που άφησε πίσω της το Μίσιγκαν για να συμμετάσχει σε μια ομάδα ανθρωπιστικής βοήθειας. Τα πράγματα όμως κατά την παραμονή της εξελίχθηκαν εντελώς διαφορετικά από την ιδέα που είχε στο μυαλό της....

«Φανταζόμουν στην αρχή ότι θα περνούσα εκεί μερικούς μήνες, για να περιποιούμαι τραύματα και να βοηθώ ανθρώπους που ακόμα κρύβονται από τους Ταλιμπάν. Να όμως που πέρασαν πέντε χρόνια και βρίσκομαι ακόμα εδώ για αποτριχώσεις και περμανάντ», λέει στο περιοδικό ΤΙΜΕ η Ντέμπορα Ροντρίγκεζ, συγγραφέας του βιβλίου. Η Αμερικανίδα πήγε όντως με τις καλύτερες των προθέσεων στο διαλυμένο από τον πόλεμο Αφγανιστάν. Μετά όμως από λίγο καιρό είδε ότι θα βοηθούσε πολύ περισσότερο τους ντόπιους όχι από τη θέση του μέλους της ανθρωπιστικής αποστολής, αλλά ως καθηγήτρια της τέχνης της. Με την στήριξη μιας τοπικής μη κυβερνητικής οργάνωσης άνοιξε μια Σχολή Κομμωτικής όπου κάποιες Αφγανές ανακάλυψαν όχι μόνο έναν νέο επάγγελμα, αλλά έναν νέο κόσμο. Η Σχολή Κομμωτικής βρισκόταν μέσα στο υπουργείο Γυναικείων Υποθέσεων. Σύντομα μαζεύτηκαν 24 πρόθυμες μαθήτριες όλων των ηλικιών, ενώ η Ροντρίγκεζ κατάφερε να εξασφαλίσει τα απαραίτητα σύνεργα, που τους ήταν εντελώς άγνωστα: ζελέ, σαμπουάν και λακ έφτασαν σε κούτες ενώ κάποιες φίρμες όπως η Estee Lauder, το περιοδικό Vogue και πολλοί κομμωτές που προσέφεραν και αυτοί αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες τους ενίσχυσαν την προσπάθεια.
Το εγχείρημα δεν ήταν τόσο εύκολο ούτε τόσο διασκεδαστικό. Αλλωστε, οι νοοτροπίες δεν αλλάζουν τόσο γρήγορα όσο τα χτενίσματα. Πολλές μαθήτριες ξυλοκοπήθηκαν από τους συζύγους τους. Οι εξτρεμιστές δεν έβλεπαν με καλό μάτι τη σχολή, την οποία συνέδεαν με σκανδαλιστική και άσεμνη συμπεριφορά. Το νερό και το ηλεκτρικό ήταν σπάνια αγαθά. Τελικώς η αφγανική κυβέρνηση επέβαλε βαρύτατους φόρους και έκανε κατάσχεση στα περιουσιακά της στοιχεία. Το βιβλίο της Ροντρίγκεζ κλείνει με αυτήν την απαισιόδοξη γεύση για την πρώτη απόπειρα επαγγελματικής χειραφέτησης των Αφγανών γυναικών.

Πέρα από το χρονικό της σχολής, το βιβλίο προσφέρει στον αναγνώστη την πραγματική εικόνα της καθημερινότητας στο Αφγανιστάν μετά τους Ταλιμπάν. Οι ιστορίες των μαθητριών της Ροντρίγκεζ είναι συγκινητικές, δυνατές και πάνω από όλα αληθινές. Τη στιγμή που όλα τα μάτια (και τα ΜΜΕ) είναι στραμμένα στο Ιράκ, το Αφγανιστάν και οι αφόρητα καταπιεσμένες γυναίκες του έχουν αφεθεί στην τύχη τους. «Ο λόγος που έγραψα αυτό το βιβλίο είναι ότι δεν ήθελα να ξεχάσω τις αφηγήσεις των γυναικών αυτών», υπογραμμίζει η Αμερικανίδα στο ΤΙΜΕ. Εχει καταφέρει να κρατήσει επαφές με τις περισσότερες από αυτές. Κάποιες μάλιστα μπόρεσαν να στήσουν τις δικές τους δουλειές ανεβάζοντας το οικογενειακό εισόδημα κατά 400%. Η περίφημη σχολή κατάφερε μόλις πρόσφατα να ξανανοίξει και δέχεται αρκετές αιτήσεις. Η κινηματογραφική εταιρεία Κολούμπια αγόρασε τα δικαιώματα, οπότε δεν αποκλείεται να δούμε τη συνέχεια επί της οθόνης. Καμιά φορά δεν είναι όλα τρίχες.

Καθημερινή 18-05-07