Andrew Carnegie: Όταν ο πλούτος συναντάει τη φιλανθρωπία

Ο Andrew Carnegie αποτελεί έναν από τους πιο ισχυρούς βιομήχανους των ΗΠΑ της εποχής του που κατάφερε όχι μόνο να πλουτίσει αλλά και να προωθήσει την κοινωνική ευημερία του τόπου του.

Ο Andrew Carnegie γεννήθηκε στις 25 Νοεμβρίου του 1835 στο Dunfermline της Σκωτίας. Μετά την εγκατάστασή του στις ΗΠΑ εργάστηκε σε διάφορες σιδηροδρομικές δουλειές και μέχρι το 1889 είχε καταφέρει να έχει στην κατοχή του το Carnegie Steel Corporation το οποίο αποτελούσε τη μεγαλύτερη βιομηχανία χάλυβα στον κόσμο εκείνη την εποχή. Ωστόσο, το 1901 ο Carnegie θα πουλήσει την επιχείρησή του προκειμένου να αφοσιωθεί εξ ολοκλήρου στο φιλανθρωπικό έργο που είχε αναπτύξει και στο οποίο συμπεριλαμβανόταν και η ίδρυση του Carnegie-Mellon University το 1904...

Ο Carnegie αν και δεν έλαβε ποτέ ιδιαίτερα μεγάλη μόρφωση εντούτοις ανήκε σε μία οικογένεια που πίστευε στη χρησιμότητα του διαβάσματος και της μάθησης. Ο γιος ενός απλού εμπόρου υφαντών θα κατάφερνε τελικά να γίνει ένας από τους πλουσιότερους και σημαντικούς επιχειρηματίες στην Αμερική.

Η εγκατάσταση της οικογένειας στις ΗΠΑ έγινε το 1848 όταν ο Carnegie ήταν μόλις 13 ετών. Η οικογένεια άνοιξε νέο σπιτικό στο Allegheny της Πενσυλβάνιας και ο μικρός Andrew άρχισε να εργάζεται σε ένα εργοστάσιο κερδίζοντας 1,2 δολάρια την εβδομάδα. Η επόμενη χρονιά τον βρήκε να δουλεύει ως αγγελιοφόρος τηλέγραφου και θέλοντας να σταδιοδρομήσει αναζήτησε καλύτερο πόστο καταφέρνοντας να γίνει χειριστής τηλεγράφου το 1851. Από εκεί, το 1853 θα αρχίσει να εργάζεται στους σιδηροδρόμους της Πενσυλβάνιας αναλαμβάνοντας βοηθός του Scott Thomas κορυφαίου αξιωματούχου των σιδηροδρομικών γραμμών με αποτέλεσμα η επαφή μαζί του να τον προμηθεύσει με όλες τις απαραίτητες γνώσεις για την βιομηχανία σιδηροδρόμων αλλά και εν γένει για τις επιχειρήσεις. Τρία χρόνια αργότερα έχοντας πλέον μάθει όλα τα μυστικά της δουλειάς ο Carnegie θα προαχθεί σε επιθεωρητής.
Ενώ εργαζόταν στους σιδηροδρόμους το δαιμόνιο μυαλό του άρχισε να κάνει επενδύσεις. Οι επιλογές του στέφθηκαν με επιτυχία και οι επενδύσεις του επάνω στο πετρέλαιο κατά κύριο λόγο του έφεραν σημαντικές αποδόσεις με αποτέλεσμα το 1865 να φύγει από την εργασία του και να επικεντρωθεί σε άλλα επιχειρηματικά βήματα τα οποία συμπεριελάμβαναν και την Keystone Bridge Company.

Τα επόμενα δέκα χρόνια ο Carnegie θα επικεντρωθεί στην βιομηχανία χάλυβα. Η επιχείρησή του η οποία έγινε γνωστή με το όνομα Carnegie Steel Company έφερε επανάσταση στην παραγωγή χάλυβα στις ΗΠΑ καθώς έχτισε εγκαταστάσεις σε πολλά σημεία σε όλη τη χώρα χρησιμοποιώντας παράλληλα όλες τις νέες μεθόδους και τεχνολογίες με αποτέλεσμα να κάνει την παραγωγή χάλυβα, ευκολότερη, αλλά και γρηγορότερη. Η λογική του στηριζόταν στο γεγονός ότι φρόντιζεόλα όσα χρειάζονταν για την παραγωγή του χάλυβα να τα παρέχει ο ίδιος από τις πρώτες ύλες μέχρι τα πλοία και τους σιδηροδρόμους για τη μεταφορά του.

Αυτή η στρατηγική  έδωσε το πλεονέκτημα στον Carnegie και σύντομα τον οδήγησε να γίνει κυρίαρχος στη βιομηχανία αλλά και εξαιρετικά πλούσιος με την Carnegie Steel Corporation να αποτελεί την μεγαλύτερη παγκοσμίως εταιρεία στο είδος της.

Ωστόσο, ορισμένοι θεώρησαν ότι η επιτυχία της εταιρείας είχε προέλθει εις βάρος των εργαζομένων της. Η πιο αξιοσημείωτη περίπτωση ήταν εκείνη του 1892 όταν η εταιρεία προσπάθησε να μειώσει τους μισθούς στο εργοστάσιο Carnegie Homestead με αποτέλεσμα αρχικά οι εργαζόμενοι να αρνηθούν κάτι τέτοιο και έπειτα να προχωρήσουν στη γνωστή απεργία του Homestead του 1892. Η σύγκρουση εργαζομένων και τοπικών στελεχών ήταν βίαιη ενώ η απουσία του Carnegie από τα επεισόδια, τον κατέστησε υπεύθυνο για τις ακραίες πράξεις των διαχειριστών του.

Το 1901, ωστόσο ο Andrew Canergie έκανε μια δραματική αλλαγή στη ζωή του, καθώς πούλησε την επιχείρησή του στην United States Steel Corporation. H πώλησή της του απέφερε πάνω από 200 εκατομμύρια δολάρια και σε ηλικία 65 ετών ο άλλοτε ισχυρός άντρα της βιομηχανίας αποφάσισε να περάσει το υπόλοιπο της ζωής του βοηθώντας τους άλλους. Αν και η φιλανθρωπική του δράση είχε ξεκινήσει νωρίτερα με δωρεές και δημιουργίες βιβλιοθηκών, οι προσπάθειές του εντάθηκαν στις αρχές του εικοστού αιώνα.

Όντας ο ίδιος λάτρεις του διαβάσματος για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του δώρισε περίπου 5 εκατομμύρια δολάρια στη Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης με αποτέλεσμα η βιβλιοθήκη να καταφέρει να ανοίξει νέα τμήματα το 1901. Επιπλέον αφιέρωσε στη μάθηση την ίδρυση το 1904 του Carnegie Institute of Technology στο Pittsburgh το οποίο σήμερα έχει μετονομαστεί σε Carnegie-Mellon University. Μάλιστα την επόμενη χρονιά ίδρυσε και το Carnegie Foundation for the Advancement of Teaching, ενώ θέλοντας να προωθήσει την ιδέα της ειρήνης προχώρησε στο σχηματισμό του Carnegie Endowment for International Peace το 1910.

Ο Andrew Carnegie όμως δεν θα σταματούσε εκεί καθώς πίστευε ότι οι δωρεές πρέπει να γίνονται κυρίως όταν ο ευεργέτης βρίσκεται εν ζωή. Πρόσφερε μεγάλο μέρος της περιουσίας του σε αναρίθμητες δωρεές και γεγονός είναι ότι με τι δική του οικονομική στήριξη άνοιξαν πάνω από 2800 βιβλιοθήκες.
Εκτός από την ενασχόλησή του με τις επιχειρήσεις και τις φιλανθρωπίες, ο Carnegie απολάμβανε ιδιαίτερα τα ταξίδια και τη συναναστροφή με άλλες σημαντικές φυσιογνωμίες. Διατηρούσε στενές σχέσεις με τον Mark Twain τον William Gladstone αλλά και τον Theodore Roosevelt, ενώ μία από τις μεγάλες του αγάπες ήταν η συγγραφή δοκιμίων, άρθρων και βιβλίων. Μάλιστα το άρθρο του, του 1889 ‘Wealth’ περιέγραφε ξεκάθαρα τις απόψεις του για το πώς θα έπρεπε να αντιμετωπίζουν τον πλούτο τους οι κατέχοντες. Η κοινωνική προσφορά και η κοινωνική υπευθυνότητα έπρεπε να χαρακτηρίζουν τις πράξεις τους, ενώ θα έπρεπε να βοηθούν όσο το δυνατόν περισσότερο την κοινωνία και τους συνανθρώπους τους. Το άρθρο του αυτό στάθηκε και αφορμή για την έκδοση του πιο γνωστού του βιβλίου The Gospel of Wealth το 1900.

Πηγή:www.capital.gr 5 – 5 – 2012