Έγινε παρεξήγηση

Γιάννης Αναστασάκος

Από την Κουμουνδούρου στο Μαξίμου ένα τσιγάρο δρόμος. Είναι κι ένας αιώνας απόσταση. Ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να πει κάτι. Συχνά θολά, συνήθως προγλωσσικά, σπάνια καθαρά. Η σύγχυσή του είναι αποτέλεσμα συνδυασμού άγνοιας και λειψής συναίσθησης. Άγνοιας γιατί από κράτος και διακυβέρνηση δεν γνωρίζουν. Πρώτη φορά πολιτική, ερασιτέχνες κυβερνήτες σε επαγγελματίες πολίτες. Συναίσθησης γιατί συνομιλούν μόνο με τις ιδέες και ανάγουν τα πάντα σε αρχές. Όταν κουτουλάν στην πραγματικότητα, την αγνοούν (λιάζονται οι πρόσφυγες) ή της αλλάζουν όνομα (θεσμοί, γέφυρα, Brussels group)...

Δεν είναι λοιπόν ανεύθυνοι, ούτε ασυνεπείς. Απλά είναι άλλος κόσμος και κώδικας. Μιλάω για ΣΥΡΙΖΑ, όχι Μητρόπουλους, Φωτόπουλους, Κατρούγκαλους, όχι δηλαδή για όσους ξέρουν να εμπορεύονται στο προαύλιο κάθε ναού. Είναι τρομαγμένα συνεπείς απέναντι στις ιδεοληψίες τους. Μανιακά υπεύθυνοι απέναντι στις τύψεις παραβίασης των πολλών αρχών τους, με τεράστια, αμφιθεατρική, ευκολία να ανάγουν περίπλοκα, κάθε απλή κίνηση, σε αρχές. Είναι δηλαδή φανατικοί. Δηλαδή ακραίοι ιδεολόγοι. Θρησκευόμενοι σε κοσμική ή μεταφυσική διάσταση. Κι έτσι παράγουν ανορθολογισμό επικαλούμενοι τον Διαφωτισμό. Γίνονται μειλίχια αμείλικτοι και «κόβουν χέρια» ή αναιρούν το βασικό κοινό νόημα όταν «τρομοκρατία ήταν και το μνημόνιο» (μαζί με την 17 Νοέμβρη). Συνέβη κι άλλοτε. Στη Γαλλία και στη Ρωσία. Επαναλαμβάνεται ως φάρσα των ταραγμένων μας καιρών.

Νομίζουν ότι κυβερνούν. Με την κοινή έννοια που όλοι αντιλαμβανόμαστε, φυσικά και δεν κυβερνούν. Όμως δεν κάθονται. Συνομιλούν πολύ, αναγγέλλουν συνεχώς, κρίνουν και καταγγέλλουν κατά ριπάς. Αυτό ήξεραν, αυτό κάνουν. Γι' αυτό οι καθημερινές δηλώσεις κάποιου/ας/ων/ προκαλούν λογικά εμφράγματα. Γι' αυτό καθημερινά διοχετεύονται non paper ημερήσιας σύνοψης από το Μαξίμου. Δίνουν γραμμή. Δίνω γραμμή σημαίνει ορίζω το καλό και το κακό, δείχνω τον ένοχο, βγαίνω απέξω. Αυτό ξέρουν, αυτό έκαναν, αυτό συνεχίζουν.

Ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να πει κάτι. Δηλαδή όσοι τον ψήφισαν νομίζουν πως μπορεί να πει πολλά και να κάνει μερικά. Γιατί η αδικία είχε ξεπεράσει κάθε όριο. Τι είναι αδικία; Να μη βρίσκεις πουθενά στη λογική αποκούμπι για να πιαστείς να επιβιώσεις. Στη λογική όπως εκφράζεται από τη λειτουργία των θεσμών. Είχε λοιπόν δίκιο, θολό αλλά υπαρκτό δίκιο, να λέει ο ΣΥΡΙΖΑ πως η δημοκρατία δεν λειτουργεί μιας και δεν είναι χρήσιμη για τη ζωή των πολιτών...

Η δημοκρατία μας πιάστηκε στη φάκα. Ανέτοιμη για παγκοσμιοποίηση, συμμετοχή σε ρυθμούς Ευρώπης, ευρώ, ψηφιακής ταχύτητας. Αυτή είναι η ήρεμη, εκ του αποτελέσματος πικρή διαπίστωση. Οι ηγεσίες το αντιμετώπισαν με σοβαντίσματα. Φιέστες Ολυμπιακών, δυνατές Ελλάδες, λεφτά άλλων, λόγια για νταβατζήδες, σκάνδαλα και πατρίδες. Από κάτω μας έτρωγε ο «ηθικός κίνδυνος», δηλαδή η απλή λογική ότι συμφέρει η παραβατικότητα και η φωναχτή διαμαρτυρία. Αυτά έγιναν καθεστώς.

Όταν στα δικαστήρια ακόμη γράφουν με το χέρι, σε μια κοινωνία που σήμερα τρέχει με τριπλούς ρυθμούς σε σχέση με το 2000, φυσικά και δεν απονέμεται, δηλαδή δεν υπάρχει δικαιοσύνη. Άρα το να είσαι δίκαιος ή νομοταγής ταυτίζεται με το ανόητος. Όταν η δημόσια διοίκηση, εφορίες, ΟΤΑ κ.λπ., στοιβάζουν ανθρώπους σε φθαρμένα γραφεία και φακέλους σε μεταλλικές ντουλάπες πού να βρεις δίκιο, πού να γυρίσει το μάτι σου χωρίς απελπισία; Και γιατί να πληρώνεις ενώ με λίγη υπομονή θα «περαιωθείς» με έκπτωση;

Η κρίση μάς αποτέλειωσε. Κυριάρχησε δικαίως η ατομική επιβίωση, με το αμορτισέρ της οικογένειας για συλλογικό υπόστρωμα και μια ψευδαίσθηση συμμετοχικής αλληλεγγύης που δίνει το τηλεοπτικό μοιρολόι και το κοινό ανάθεμα του «κακού».

Ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί κάτι να πει. Ότι έχουμε κρατήσει τους τύπους της δημοκρατίας και τον τουπέ της εξουσίας κι από μέσα το αυγό είναι κλούβιο. Έτσι γενικά σαν καταγγελία, το έλεγε πάντα. Και έπαιρνε 4%. Η κρίση στην οικονομία και η κρίση των κυβερνώντων, η μεταρρυθμιστική απραξία και η ενδημική ανηθικότητα της διακυβέρνησης γέννησαν μια παρεξήγηση. Η εξωκοσμική καταγγελία του ΣΥΡΙΖΑ θεωρήθηκε από τους πολίτες ευαγγέλιο παρηγοριάς και απόκοσμη ελπίδα. Ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ παγιδεύτηκε, πίστεψε πως έχει δίκιο. Έχει ξανασυμβεί πολλές φορές, όχι μόνο στην Ελλάδα. Ιστορικά πρόσφατη και πιο κραυγαλέα περίπτωση ήταν η Αντίσταση. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι φορέας αλλαγής. Κανένας προφήτης, ποτέ, δεν οδήγησε την αλλαγή. Οι προφήτες εμπνέουν, αποκαλύπτουν, κινούνται στον ιδεοχώρο και στη συνείδηση. Ως καταλύτες, όταν δυστυχούν να κυβερνήσουν, διαλύουν και εξαφανίζονται.

Ποιος κατέβασε σε κυβερνητικά καθήκοντα Παιδείας, τον φιλόσοφο της επιστήμης Α. Μπαλτά; Έγινε ποτέ ένας επιστημολόγος καλός κυβερνήτης; Είναι κρίμα ο εξαίρετος καθηγητής Παρασκευόπουλος να γίνεται υπουργός Δικαιοσύνης. Είναι άδικο η ταγμένη, σεβαστή Χριστοδουλοπούλου να γίνεται υπουργός Μετανάστευσης. Είναι κρίμα κι άδικο γιατί τους γεννιέται δυσεπίλυτη σύγκρουση «υπαρξιακών συμφερόντων». Ακυρώνονται πολιτικά, αμαυρώνονται ηθικά. Πολιτική είναι η σωστή επιλογή του χρόνου και πεδίου επίλυσης κάθε ζητήματος. Στην πολιτική δεν γεννάς ιδέες, αλλά συνθέτεις ανόμοια συμφέροντα, διαχειρίζεσαι αντιθετικές προσδοκίες και παράγεις κοινού οφέλους αποτελέσματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει ασκήσει πολιτική γι' αυτό και σωρεύει κυβερνητικά λάθη.

Πεδίο επίλυσης του ασφαλιστικού δεν είναι η τηλεόραση, ούτε συνιστά σύνθεση η επίκληση της παλιάς ανοησίας των κόκκινων γραμμών. Γιατί έτσι παράγονται παράδοξα και κίνδυνοι. Με νόμο του 1951, το κράτος πάει να ξανακλέψει τα αποθεματικά των ταμείων. Άρα οι συντάξεις θα εκμηδενιστούν, ενώ αγωνιζόμαστε για να μη μειωθούν! Πεδίο επίλυσης για την επένδυση χρυσού δεν είναι η τοπική κοινωνία. Η πολιτεία μεταθέτει τις ευθύνες της όταν τις ρίχνει στις πλάτες των ανήμπορων, από το δίλημμα, κατοίκων. Κι έτσι αντί για λύση συνεχίζεται η φθορά, παράγονται κάθοδοι μεταλλωρύχων με ολοκαίνουριες στολές και εμπρησμοί τρομοκρατικοί σε σπίτια και τμήματα στην Ιερισσό. Πεδίο επίλυσης για το νέο μνημόνιο δεν είναι ο επταμερής δείπνος και οι ανεκδιήγητες μπαρούφες για πολιτική λύση. Εντελώς επιδεικτικά, οι τρεις θεσμοί, μετά την επταμερή, ανακοίνωσαν ότι η λύση είναι στην τρόικα. Δηλαδή στα «χαμηλόβαθμα» τεχνικά κλιμάκια. Μας παρέπεμψαν και μας απέπεμψαν. Πολιτικά και ευγενικά.

Το πιο εύκολο πράγμα, ταυτόχρονα το πιο άχαρο και άχρηστο, είναι να φτιάξεις τον κατάλογο με τα λάθη διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Μένω στο άχρηστο γιατί η μοίρα είναι κοινή και στο άχαρο γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κάτι να πει. Έχει να πει αυτά που στην Ελλάδα παρέμειναν διαχρονικά αριστερά και είναι επίκαιρα. Δικαιοσύνη, αλληλεγγύη, ηθική, δικαιώματα. Δικαιοσύνη συγκεκριμένα. Στα δικαστήρια και στη φορολογία, φοροδιαφυγή. Αλληλεγγύη συγκεκριμένα. Στους αυστηρά ανήμπορους. Από ηλικία, αρρώστια. Ηθική συγκεκριμένα. Στην κυβέρνηση. Στους διορισμούς της, στις αμοιβές, στις συναλλαγές. Δικαιώματα συγκεκριμένα. Στους μετανάστες, στους φυλακισμένους, στις μειονότητες. Όχι α λα καρτ.

Αυτά που έχει να πει ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι λίγα. Και δεν είναι μόνο για την Ελλάδα, ιδίως τα μεταναστευτικά ή όσα αφορούν στην ανοικτή διακυβέρνηση. Αυτά είναι αριστερά και είναι μεταρρυθμίσεις. Με όνομα που δεν χρειάζεται καινούργια βαφτίσια ώστε να χρυσωθεί το χάπι. Και με αξία πολύ μεγαλύτερη από τα άμεσα, πλην αναγκαία, αποτελέσματά τους. 

Αν ιδεοληπτικά συνεχίσει η παρακμιακή συζήτηση των σημαινόντων και σημαινομένων, για το αν είναι ανθρωπιστική κρίση η ανεργία ή αν είναι ηθικό το να μην έχεις δουλειά, ή αν οι λαθρομετανάστες είναι πρόσφυγες και οι αντιεξουσιαστές πολίτες που διατυπώνουν ευαγώς γνώμη, τότε αναγκαστικά θα παράγουν, όχι ακροδεξιούς Μπαλτάκους, αλλά εξίσου αναχρονιστικούς Μπαλτάδες. Η Παιδεία σε παλινόρθωση του '80, ανιστόρητη, αντιδραστική, ανελεύθερη.

Κι όταν στον Επιτάφιο στον Εχίνο παρελαύνουν με παραλλαγή, πολλά δικαιώματα παραβιάζονται. Μειονότητες δεν είναι μόνον οι βαρυποινίτες. Ούτε οι μπάχαλοι μπορούν να αποτελέσουν κριτήριο ευαισθησίας της κοινωνίας. Οι συμμετοχικές διαδικασίες, οι συλλογικότητες και οι πειραματισμοί στη διακυβέρνηση έχουν μεγάλο πλούτο και θετικό ενδιαφέρον στις κουρασμένες αστικές δημοκρατίες. Να γίνει όμως καθεστώς ο ανορθολογισμός είναι μάλλον απονενοημένο διάβημα.

Η χρησιμότητα του ΣΥΡΙΖΑ είναι να βγει από την παρεξήγηση. Τη μεγάλη παρεξήγηση της αναδρομικής δικαίωσης, ιστορικών γεγονότων, απόψεων, προκαταλήψεων, παθών και συγκρούσεων. Πολιτική με ρεβάνς δεν υπάρχει ούτε στα γήπεδα. Είναι ένας πυρήνας σκέψης του 4% που οφείλει να συνειδητοποιήσει πως η ατυχία του να γίνει κυβέρνηση οφείλεται σε δυο λόγους. Πρώτον οι προηγούμενοι δεν απέτυχαν, σάπισαν από διαχρονικά ανομήματα. Και δεύτερο να πιστέψουν πως ο ΣΥΡΙΖΑ είχε και έχει κάτι επίκαιρο να πει . Πολύ σημαντικό, αλλά συγκεκριμένο και περιορισμένο σε εύρος. Αν μείνει στην αλήθεια του, θα συνεισφέρει και θα ωριμάσει για το καλό όλων μας. Αν συνεχίσει να μιμείται αλαζονικά τους προηγούμενους στην τέχνη της διακυβέρνησης, που δεν την ξέρει, (εξεταστικές, εμείς κι εσείς, Παιδεία, ενέργεια, κράτος μισαλλόδοξο) θα πολλαπλασιάσει τις αδικίες, θα διαλυθεί και θα μας χρεοκοπήσει πολύ γρήγορα.

http://www.protagon.gr/ 19 – 4 – 2015