Ο θαυμαστός κόσμος του Καβάφη

Συµβαίνει συχνά εκθέσεις που γίνονται µε αφορµή επετείους και αφιερώµατα σε τιµώµενα πρόσωπα να δηµιουργούν στο κοινό µια αίσθηση κορεσµού και deja vu. Από την άποψη αυτή, ο Κωνσταντίνος Καβάφης προηγείται στην κατάχρηση του ονόµατός του, µε δεκάδες εκθέσεις προς τιµήν του να επαναλαµβάνουν µονότονα τον «εαυτό» τους...

Και έρχεται το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, σε συνεργασία µε το Αρχείο Καβάφη / Ίδρυµα Ωνάση και το υπουργείο Πολιτισµού και Αθλητισµού, όχι µόνο να αποτελέσει εξαίρεση στον κανόνα, αλλά και να συνδηµιουργήσει µια έκθεση ξεχωριστή από κάθε άποψη. Με τίτλο «Ιδανικές «µορφές» κι αγαπηµένες – Εικονογραφώντας ποιήµατα του Καβάφη», παρουσιάζεται στο Μέγαρο Σταθάτου ένας διάκοσµος που εφάπτεται ιδανικά µε την ποίηση του µεγάλου Αλεξανδρινού. 

Πρόκειται για µια έκθεση όπου παρουσιάζονται 67 αρχαία αντικείµενα, τα οποία πλαισιώνουν 27 επιλεγµένα ποιήµατα, µυθολογικού και ιστορικού περιεχοµένου. Γλυπτά (κυρίως µαρµάρινες κεφαλές, προτοµές, αγαλµατίδια ή συµπλέγµατα µορφών), χάλκινα σκεύη, πήλινα ειδώλια και αγγεία, σκεύη µικροτεχνίας από φαγεντιανή, νοµίσµατα, νεκρικά πορτρέτα, επιτύµβιες στήλες,καθώς και εικόνες και εκκλησιαστικά σκεύη της µεταβυζαντινής περιόδου εικονογραφούν µε τον πιο απτό τρόπο την υλική παλέτα της καβαφικής ποίησης. Τα αντικείµενα προέρχονται από 14 ελληνικά µουσεία, εφορείες αρχαιοτήτων και ιδιωτικές συλλογές και, βεβαίως, η συλλογή τους υπήρξε ένας άθλος για τους επιµελητές της έκθεσης, που είναι ο καθηγητής Νικόλαος Χρ. Σταµπολίδης, η Μαρία ∆όγκα-Τόλη και η Μιµίκα Γιαννοπούλου. 

Η έκθεση αναπτύσσεται σε πέντε ενότητες, που περιλαµβάνουν: ποιήµατα µε µυθολογικό περιεχόµενο, τα οποία αντλούν το θέµα από τον τρωικό κύκλο, το περιβάλλον του Αχιλλέα και τις σχέσεις θεών και θνητών. Ποιήµατα ιστορικής έµπνευσης, τα οποία εξετάζουν την ποικιλόµορφη περίοδο των ελληνιστικών χρόνων, µε αφετηρία τον Μέγα Αλέξανδρο. Ποιήµατα µε ψευδοϊστορικό περιεχόµενο, µε πρωταγωνιστές φανταστικούς γλύπτες ή τεχνουργούς µετάλλινων έργων οι οποίοι δηµιουργούν παραγγελίες για επώνυµους άρχοντες. Ποιήµατα «επιτύµβια», όπως έχουν χαρακτηριστεί από τους µελετητές, µε πρωταγωνιστές νέους, από το εθνικό ή το χριστιανικό περιβάλλον, που πέθαναν σε νεαρή ηλικία.

Η ενότητα εικονογραφείται µε γλυπτά, νεκρικά πορτρέτα Φαγιούµ και επιτύµβιες στήλες. Ποιήµατα που παραπέµπουν στη λατρεία κατά την ύστερη αρχαιότητα, µε σαφείς αναφορές στις εθνικές και χριστιανικές πρακτικές, αλλά και στη βίαιη, σε περιπτώσεις, µετάβαση από την αρχαία στη νέα θρησκεία. 

Η ενότητα κλείνει µε το ποίηµα «Στην εκκλησία», το οποίο αναπολεί, µέσα από ένα µεταβυζαντινό περιβάλλον, το ιστορικό παρελθόν της ελληνοχριστιανικής θρησκείας. Η έκθεση εντάσσεται στο πλαίσιο των δράσεων για το «Έτος Καβάφη» 2013, το οποίο αποτελεί επέτειο για τα 150 χρόνια από τη γέννηση και 80 από τον θάνατο του µεγάλου Αλεξανδρινού ποιητή.

http://www.capital.gr 30 – 11 – 2013