Παραδοσιακός
γάμος (1965) στη Λιλαία Παρνασσίδος
Α. Καταγωγή –
Οικογενειακά στοιχεία
Mε λένε Ουρανία Μαντζέκη και είμαι 81 ετών. Ο
πατέρας μου ήταν δάσκαλος, ο μεγαλύτερος στην περιοχή. Τη μάνα μου την
αγαπούσα, γιατί ο πατέρας δούλευε κι εγώ ήμουν περισσότερο δεμένη με τη μάνα
μου.
Οι γονείς μου,
μου συμπεριφέρονταν καλά, διότι ήμουν το δεύτερο παιδί και τους βοηθούσα πολύ.
Τα παιδικά και νεανικά μου χρόνια τα πέρασα στο χωριό μου. Ήταν φτωχός ο κόσμος
εκεί και η γειτονιά μας σχετικά καλή. Με τον παππού σου και άντρα μου ήμασταν
από το ίδιο χωριό. Τον είδα και τον αγάπησα. Έτσι παντρευτήκαμε...
Έχω πέντε αδέρφια
και δυο αδερφές. Δεν μαλώσαμε ποτέ.
Στην εποχή μου
και στον τόπο μας τα αγόρια ήταν πιο ελεύθερα. Στην οικογένειά μου τα κορίτσια
ήμασταν πιο μεγάλα και παντρευτήκαμε πιο γρήγορα. Τα αγόρια έφτιαξαν δικά τους
σπίτια, ενώ τα κορίτσια πήγαν στων αντρών τους.
Όταν έλειπαν οι
γονείς από το σπίτι τα μεγαλύτερα αδέρφια πρόσεχαν τα μικρότερα. Αταξίες δεν
έκανα, αλλά όταν δεν κάναμε καλά τρώγαμε σφαλιάρες.
Β.
Σχολική ζωή
Σχολείο πήγα ως
τη δευτέρα τάξη, γιατί μετά άρχισε ο πόλεμος. Κάναμε μάθημα στην εκκλησία. Ήταν
κοντά στο σπίτι μου. Πώς ήταν δε θυμάμαι, όταν το άφησα, ήμουν πολύ μικρή. Σ’
αυτό το σχολείο ήμασταν τρία κορίτσια και πέντε αγόρια. Οι δάσκαλοι ήταν καλοί.
Εγώ πέρασα καλύτερα γιατί δάσκαλο είχα τον πατέρα μου. Κολατσιό δεν είχαμε.
Τρώγαμε πάντα στο σπίτι και ποτέ στο σχολείο.
Απ’ τους γονείς
μου ο πατέρας μου ήξερε γράμματα, ενώ η μητέρα μου δεν ήξερε. Στα μαθήματά μου
δε με βοηθούσε κανένας. Τα παιδιά ήταν πολύ φτωχά τότε. Πολλά δεν είχαν
παπούτσια και πολλά τρύπιες μπλούζες.
Γ. Παιχνίδια
Παιχνίδια δεν
είχαμε καθόλου. Πετούσαμε όμως χαρταετούς που τους φτιάχναμε με ξύλο και χαρτί.
Ούτε ποδήλατα είχαμε. Το χωριό μου ήταν γεμάτο πέτρες και δεν είχε
αυτοκινητόδρομο. Τα αγόρια κυνηγούσαν με σφεντόνες πουλιά.
Μικρή δεν έφαγα
ποτέ παγωτό, γιατί δεν υπήρχαν τότε.
Δ. Άλλα
ενδιαφέροντα
Ελεύθερο χρόνο
δεν είχαμε, δουλεύαμε στα χωράφια. Εφημερίδες και περιοδικά δεν είχαμε.
Παραμύθια κάπου-κάπου μας έλεγαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες. Δεν θυμάμαι
όμως κανένα τώρα. Περίπατοι για μας ήταν οι πορείες που κάναμε για να πάμε στις
δουλειές μας. Όταν γυρνούσαμε από τα χωράφια, τρώγαμε και κοιμόμασταν.
Αγαπημένο μου φαγητό ήταν τα λάχανα.
Για τα κάλαντα
μας μάζευε ο δάσκαλος σε μια παρέα και πηγαίναμε στα σπίτια. Εκεί μας έδιναν
αυγά.
Δεν μας άρεσε να
κλέβουμε από ξένα περιβόλια, γι’ αυτό δεν παίρναμε ποτέ τίποτα από κανέναν.
Στην εκκλησία του
Άη- Νικόλα πηγαίναμε κάθε Κυριακή. Η εκκλησία μας όμως δε γέμιζε.
Οι μεγαλύτεροι
μας αντιμετώπιζαν καλά. Με τον αθλητισμό λίγοι ασχολούνταν, οπωσδήποτε όμως όχι
κορίτσια.
Ε. Κοινωνική –
Πολιτιστική ζωή
Διασκεδάζαμε κάθε
φορά που μαζευόμασταν γύρω από το τζάκι. Πανηγύρια γίνονταν του Άη –
Κωνσταντίνου και του Άη – Λιος. Τότε χορεύαμε και γλεντούσαμε με ηπειρώτικα
τραγούδια που τραγουδούσαμε όλοι μαζί. Ο πρώτος ανάμεσα στους μουσικούς ήταν ο
πατέρας μου ο Δημήτρης Φίλης, ήταν καλοί και άλλοι πολλοί.
Γλεντούσαμε και
στα σπίτια κάθε φορά που μαζευόμασταν παρέες-παρέες. Ένα απ’ τα τραγούδια που
λέγαμε και τώρα θυμάμαι είναι : « ’Κούγω τον άνεμο και, χα μωρέ παπά Ντελήπαπα,
τον ’κούγω και μαλώνει, Ντελή παπά λεβέντη» κ.α. Οι χοροί μας ήταν μόνο
ελληνικοί και μόνον ηπειρώτικοι.
Τις μεγάλες γιορτές
τις γιορτάζαμε όπως και τώρα. Τις Αποκριές δεν γιορτάζαμε όπως τώρα. Τότε
μαζευόμασταν στο μεγαλύτερο σπίτι και γλεντάγαμε.
Τη Σαρακοστή
νηστεύαμε. Τρώγαμε χόρτα και όσπρια. Στις ονομαστικές μας γιορτές πηγαίναμε το
ύψωμα στην εκκλησία, το διάβαζε ο παπάς. Έπειτα κάναμε τραπέζι. Μαζευόταν ο κόσμος και γλεντούσαμε.
Στις γιορτές
φορούσαμε μια καλή ηπειρώτικη φορεσιά που την είχαμε καλά φυλαγμένη και τη
φορούσαμε μόνο στις γιορτές, τότε φορούσαμε και τα ασημικά μας. Τα μαλλιά τους
οι γυναίκες τα κάναμε κοτσίδες. Με τους άλλους συγγενείς μας οι σχέσεις μας
ήταν πολύ καλές.
Μεγάλα μαγαζιά
δεν υπήρχαν. Ήταν μόνο ένα μικρό μαγαζάκι που ανήκε στον προπάππο μου και που
συνεχίζει μέχρι τώρα να λειτουργεί.
Στ. Εμπειρίες από
την καθημερινή ζωή
Σηκωνόμασταν το
πρωί στις 6:00 και κοιμόμασταν το βράδυ στις 10:00. Δεν πηγαίναμε διακοπές,
κάναμε όμως μπάνια κάπου κάπου στα ποτάμια. Βοηθούσαμε πάρα πολύ τους γονείς
μας. Οι γυναίκες δούλευαν και στα χωράφια.
Ο παππούς και η
γιαγιά έμεναν με το δεύτερο παιδί τους. Στο σπίτι μας δεν είχαμε δικό μας δωμάτιο.
Μέναμε όλοι μαζί και τρώγαμε μαζί. Για κολατσιό οι γονείς μας έπαιρναν μαζί
τους στα χωράφια γάλα, μπριάμ και ό τι άλλο είχαν.
Τα νομίσματά μας
τότε ήταν τα λέκια.
Όταν ήμουνα μικρή
έκανα ένα μεγάλο ταξίδι. Πήγα στην Αμερική. Εκεί δούλευε ο πατέρας μου για τρία
χρόνια κι έπειτα ξαναγύρισε.
Τηλέφωνο δεν
είχαμε τότε. Ένα σημαντικό γεγονός που θυμάμαι από τα χρόνια εκείνα είναι η
γρίπη του 1925. Τότε χάθηκαν πολλοί άνθρωποι. Στον τόπο μας υπήρχε μόνο ένας
γιατρός. Μεγάλο κακό πάθαμε και το 1941. όταν μπήκαν οι Ιταλοί στην Ελλάδα
ήμουνα εκεί. Ακολούθησαν δύσκολες μέρες, γιατί μας έκαψαν τα σπίτια και
κοιμόμασταν έξω αλλά μας έπιασαν και μας πήγαν στο χωριό.
Ζ. Συνθήκες ζωής
Τις καθημερινές
τα συνηθισμένα μας φαγητά ήταν χόρτα και όσπρια.
Το χειμώνα
ζεσταινόμασταν απ’ το τζάκι του σπιτιού μας και για φωτισμό χρησιμοποιούσαμε
λάμπες πετρελαίου κι άλλες φορές κεριά ή και ξύλα.
Το σπίτι μας ήταν
πέτρινη μονοκατοικία με 5 δωμάτια, με 3-4 στρέμματα κήπο και μικρή αυλή. Τα
σπίτια της γειτονιάς ήταν σχεδόν όλα ίδια. Τα φρούτα και τα λαχανικά μας τα
εξασφαλίζαμε από τον κήπο μας τον οποίο περιποιούμουν εγώ. Είχαμε κι απ’ όλων
των ειδών ζώα τα οποία περιποιούμασταν. Νερό παίρναμε από πηγάδια και το ψωμί
μας το φτιάχναμε μόνοι μας.
Τουαλέτα είχαμε
έξω από το σπίτι και για την καθαριότητά μας χρησιμοποιούσαμε σαπούνι.
Απ’ τα ρούχα μας
άλλα τα αγοράζαμε κι άλλα τα φτιάχναμε μόνοι μας. Στο σπίτι μας είχαμε και
αργαλειό. Στην εμφάνισή μας δίναμε μεγάλη σημασία. Είχαμε περηφάνια εμείς.
Εκείνα τα χρόνια
ο κόσμος ήταν πολύ πιο κοντά κι αυτό είναι που νοσταλγώ περισσότερο, αν και
τώρα η ζωή έχει γίνει ευκολότερη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου